Bugün biraz rahatsız edici ama açılması gereken bir konuya elimizi uzatıyoruz: 65 Yaş Aylığı (yaşlılık maaşı) ne kadar olmuş? Bu yazı, kulağa hoş gelmesi gereken “artış” haberlerinin arkasındaki gerçekleri — gelin birlikte irdeleyelim.
—
65 Yaş Aylığı Ne Kadar Oldu?
Resmî kaynaklara göre, 65 yaşını doldurmuş ve sosyal güvencesi olmayan, muhtaç durumda olan bireylere ödenen yaşlılık maaşı 2025 başında yaklaşık 4 664 TL olarak belirlenmiş durumda. ([birgun.net][1]) Temmuz 2025 itibarıyla ise maaşın yaklaşık 5 390 TL civarına yükseldiği belirtiliyor. ([Yeni Şafak][2])
Görünüşte rakam yukarı yönlü. Ancak gerçek yaşamla bu rakamın nasıl örtüştüğünü sorgulamak zorundayız.
—
Eleştiri: Bu Rakam Yeterli mi?
1. Enflasyon ve alım gücü
Evet, maaş artmış olabilir. Ama aynı dönemde enflasyon oranları da yüksek. Maaş artışı nominal olarak gelmiş olsa bile, gerçek satın alma gücü çok daha düşük olabilir. Örneğin, 4 664 TL düzeyindeki maaşla kira, ulaşım, sağlık ve temel gıda ihtiyaçları karşılandığında geriye ne kalıyor? “Yeterli mi?” sorusu yanıtsız kalıyor.
2. Kapsam ve hak sahipliği
Maaşın artırılması güzel bir adım ancak kimler alabiliyor? Şartlar arasında “65 yaşını doldurmuş olmak”, “sosyal güvencesi olmamak”, “muhtaçlık sınırının altında olmak” gibi unsurlar var. ([Ankara Masası][3]) Yani, bu maaşı almaya hak kazanamayan binlerce yaşlı yurttaş var. Bu yönüyle sistem “sığınağa kapı aralıyor da tam kapı değil” eleştirisini hak ediyor.
3. Eş / hane geliri durumu
Maaşın hesaplanmasında hane içi gelir durumu da etkili. Eşinin geliri, hane halkı geliri gibi kriterler devreye giriyor. Bu da “yalnız yaşayıp maaşı alabilen” ile “eş geliri olan ama yine düşük gelirli” arasındaki farkı ortaya koyuyor. Bu da toplumsal adalet açısından soru işareti yaratıyor.
4. Uzun vadeli sonuçlar
Bu maaş tek başına hayat boyunca sağlıklı ve huzurlu bir yaşlılık için yeterli mi? Uzun vadede sağlık harcamaları, ev bakımı, sosyal yaşam gibi ekstra maliyetler artabiliyor. Sistem ise yıllık ya da 6 aylık enflasyon farkıyla güncelleme yapıyor; bu güncelleme hızı ihtiyaç artışını ne kadar yakalıyor?
—
Güçlü Görüşüm
Benim kanaatim: Türkiye’de yaşlılık maaşı “en temel güvence”yi sağlamaya yönelik bir düzenleme; ideal bir emeklilik maaşı ya da huzurlu bir yaşlılık için yeterli değil. Belki “hiç yoktan iyidir” demek mümkün ama ben “olması gereken minimum değil” diyorum. Yani bu maaş — teşekkürle alınan — ama içerdiği yükümlülükler, kapsam sınırları ve enflasyon karşısındaki erimesi ile politikacının ‘bir şey yapılmış görünsün’ aracı haline gelebilir.
Provokatif bir soru: “Eğer bugün 65 yaş aylığı alan bir kişi, kira ‑ ulaşım ‑ sağlık gibi temel giderlerini bu maaşla karşılayabiliyorsa, bu sistem adil mi?”
Başka bir soru: “Yaşlılık maaşı sadece ihtiyaç sahibi olanlara veriliyor ama milyonlarca yaşlı bu yardımı alamıyor olabilir—bu adil mi?”
—
Ne Yapılabilir?
Yaşlılık maaşının enflasyon karşısındaki erime hızı daha sık ve ciddi olarak takip edilmeli.
Başvuru ve hak sahibi olma kriterleri daha şeffaf olmalı ve erişim kolaylaştırılmalı.
Maaşın gerçek yaşam maliyetleriyle karşılaştırılması yapılmalı; belki bölgesel farklılıklar göz önüne alınmalı.
Yaşlılık maaşı, yalnızca “yardım” değil “huzurlu yaşlılık hakkı” çerçevesinde ele alınmalı.
—
Şimdi sizin fikrinizi merak ediyorum:
Sizce 4 664 TL ya da 5 390 TL civarındaki yaşlılık maaşı, Türkiye’de huzurlu bir yaşlılık için yeterli mi?
Yaşlılık maaşının kapsamı ve uygulama şartları size adil geliyor mu?
Eğer değiştirilecek olsa, sizce nasıl bir model daha iyi olurdu?
Yorumlarda buluşalım, sizin deneyimleriniz ve düşünceleriniz bu tartışmayı zenginleştirsin.
[1]: “65 yaş aylığı ne kadar? 2025 yaşlılık maaşı ücreti – BirGün”
[2]: “65 yaş aylığı ne kadar, kaç TL oldu? Zamlı (Yaşlılık maaşı) 65 yaş …”
[3]: “65 yaş aylığı zammı ne kadar oldu, kaç TL? 65 yaş aylığına kimler …”